زیره
زیره دانهای معطر است که در آشپزی و همچنین علم پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد و در دو نوع زیره سبز (Cuminum cyminum) و زیره سیاه (Carum carvi) کشت میشود. زیره سیاه را با عنوان زیره ایرانی نیز میشناسند. زیره یک ادویه محبوب است که در آشپزی غذاهای سراسر دنیا مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه عضو خانواده جعفری (Apiaceae) است و بذرهایی را تولید میکند که به صورت پودر یا به صورت کامل مصرف میشوند. زیره قرنها است که به عنوان یک ماده معطر کننده و همچنین نگهدارنده مورد استفاده قرار گرفته است. زیره دارای طعم گرم و خاکی است و عطر کمی شیرین و تلخ دارد. اضافه کردن آن به یک مایع یا روغن گرم باعث میشود تا عطر و طعم آن داخل ظرف پراکنده شوند.
این ماده در بسیاری از ترکیبات ادویه مانند پودر کاری از عناصر رایج است. زیره در بسیاری از فرهنگهای غذایی به ویژه غذاهای مکزیکی، هندی، آفریقایی و آسیایی یک ادویه اصلی محسوب میشود. گذشته از این، زیره برای چندین سال در بسیاری از نقاط جهان از جمله جنوب شرقی آسیا و ایران نقش دارویی داشته است.
زیره چیست؟
زیره نوعی ادویه است که در قارههای آسیا ، اروپا و افریقا یافت میشود. البته مردم در سرتاسر جهان طرفدار این ادویه هستند و برای طعم دادن به غذاهای خود از این ادویه استفاده میکنند. در بازار ، زیره به دو صورت دانه های کامل خشک شده و یا آسیاب شده که کاملا پودر شده یافت میشود این ادویه معمولا بسیار پر کاربرد است و حتی در پودر کاری که برای طعم دادن به غذا در اکثر کشورها استفاده میشود نیز وجود دارد. این ادویه یک ادویه اصلی است و در بسیاری از فرهنگهای غذایی مثل غذاهای مکزیکی، هندی، آفریقایی و آسیایی مورد استفاده قرار میگیرد. زیره در دو نوع سبز و مشکی وجود دارد.
همچنین، زیره سبز برای سالهای زیادی به عنوان دارو در بسیاری از مناطق جهان، مثل جنوب شرقی آسیا و ایران به کاربرد داشته است . در حال حاضر زیره سبز از زیره مشکی پرطرفدارتر است. به تازگی نیز تحقیقات جدیدی در مورد خواص و فواید زیره سبز آغاز شده است.
تفاوت زیره سبز و زیره سیاه و خواص آنها
۱. طعم زیره سبز از زیره سیاه به مراتب قویتر است. زیره سیاه طعمی همانند شیرین بیان دارد و همچنین از لحاظ ظاهری زیره سیاه بسیار شبیه به انیسون و رازیانه است، اما زیره سبز تلخ مزه است و طعمی قوی دارد.
۲. از نظر ظاهری رنگدانه های زیره سبز از زیره سیاه روشنتر است.
۳. از لحاظ اندازه نیز دانه های زیره سبز از زیره سیاه بزرگتر و درشت تر است. زیره سیاه دانههای کوچک هلال شکل دراد که چند وجهی نیز به نظر میرسد.
۴. زیره سبز و زیره سیاه از گیاهان مختلفی به وجود میآیند. از خشک کردن میوه گیاه Cuminum cyminum زیره سبز به دست میآید در حالی که زیره سیاه میوه خشک شده گیاه Carum carvi است.
۵. از زیره سیاه معمولا در غذاهای آلمانی، نان چاودار، نان تست فرانسوی، کلوچه و یا کیک و همچنین درست کردن سوسیس های خانگی استفاده میشود. اما از زیره سبزاغلب برای تهیه غذا های مکزیکی و هندی مورد استفاده قرارمیگیرد.
۶. زیره سبز از اصلی ترین اجزای تهیه ادویه های گرام ماسالا و پودر کاری است.
۷. عمر گیاه زیره سیاه نزدیک به دو سال است در صورتی که زیره سبز یک سال عمر میکند.
خواص زیره سیاه
از لحاظ طبع طبیعت زیره سیاه طبعی گرم و خشک دارد. این گیاه بسیار پر خاصیت است و می توان به بادشکن، مقوي، زيادکننده شير، قاعدهآور، نيرودهنده، ضد کرم، هضم کننده، ضد تشنج، قابض، معرق، مقوي معده آن اشاره نمود.
از زیره سیاه در زمان ناراحتی هایی از قبیل نفخ شکم، برطرف کردن سوءهاضمه، هضم هر چه بهتر غذا، دل پيچه درکودکان، از بین بردن انگل معده و روده، دفع بادهاي کليه و مثانه، تنگي نفس و سکسکه نفخي استفاده می شود.
به طور کلی زيره يک داروي سنتي است که از آن براي برطرف نمودن سوءهاضمه خصوصا نفخ شکم بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. در کودکان برای رفع سوء هاضمه و همچنین دل درد خوردن روغن زیره بسیار پر کاربرد است. چون زيره داراي خاصيت ضدگرفتگي است در زمان گرفتگی های دوران قاعدگی بسیار به کار می رود.
زیره سیاه چاق کننده است، همچنین معده را تقویت ميکند و باعث دفع کرم تنيا میشود. همچنین اثر قابل وجهی دفع باد معده دارد و درمان اسهال دارد.
خواص زیره سبز
از زیره ی سبز به عنوان رکن اصلی پودرهای کاری و چیلی استفاده میشود، همچنین این گیاه به عنوان طعم دهنده در محصولات غذایی - تجاری متنوعی کاربرد دارد. از زیره سبز سالهای زیادی است که به عنوان یک ادویه پرکاربرد مخصوصا در صنعت آشپزی استفاده می شود اما گاهی به ندرت باعث ایجاد حساسیت در افراد می شود.
زیره سبز و سیاه از لحاظ جنس، گونه، نوع اسانس و ترکیبات کاملاً متفاوت هستند ، همچنین اثرات دارویی آن ها نیز در بعضی موارد تفاوت است، لزا میزان مصرف آن ها نیز متفاوت است.معمولا میزان مصرف زیره ی سیاه، که در بسیاری از غذاها مصرف می شود حتی گاهی اوقات ده برابر زیره سبز است.
تفاوت طعم و بوی این زیره سبز و سیاه به دلیل ترکیبات متفاوت آنها است.
خواص و فواید زیره سبز
۱. باعث کاهش وزن می شودافرادی که قصد کاهش وزن دارند استفاده از زیره سبز برای لاغری مفید است.
۲. کاهش کلسترول: با مصرف حداقل ۳گرم پودر زیره در روز میتوانید به کاهش کلسترول کل ، لیپوپروتئین با چگالی کم یا کلسترول “بد” و تری گلیسیرید کمک کنید.
۳. کنترل دیابت : افرادی که از بیماری دیابت رنج میبرند با مصرف روغن زیره میتوانند قند خون ،انسولین را تاحد زیادی کنترل کنند. روغن زیره برای بهبود علائم مقاومت به انسولین و التهاب نیز به کار می رود.
۴. سندرم روده تحریک پذیر: در سال ۲۰۱۳ در تحقیقاتی که بر روی سندروم روده تحریک پذیر انجام شد با اضافه کردن روغن زیره به کسانی که دچار این مشکل بودند به این نتیجه رسیدند که روغن زیره این مشکل را به خوبی برطرف نموده واین بیناران دچار یبوست نمیشوند و در مشکل آنها در دفع مدفوع با مصرف روغن زیره حل میشود.
۵. کاهش استرس: زیره در کنترل استرس و اضطراب و کاهش آن نیز نقش دارد.
۶. کنترل حافظه: در تحقیقاتی
۷. یبوست یا هموروئید در اثر افزایش فشار روی رگهای انس و رکتوم در بدن ایجاد میشود که موجب تورم و خونریزی همراه با درد شدید به وجود میآید. حداقل در ۷۵ درصد از افراد جامعه این عارضه وجود دارد زیره سبز به دلیل فیبر بالایی که دارد سبب گوارش راحتتر ، بهبود هضم و بهبود یافتن این عارضه می شود. همچنین زیره به دلیل داشتن خواص ضد قارچی و ضد میکروب سبب بهبود یافتن عفونت های ناشی از داشتن هموروئید در بخش گوارشی و دفع میشود.
۸. جلوگیری از نفخ شکم: زیره از به وجود آمدن گاز در زمان هضم غذا در ناحیه گوارش آن میشود. زیره دارای خواصی است که باعث جلوگیری از نفخ شکم و معده میشود و دردهای ناشی از نفخ معده و شکم را بهبود میبخشد.
۹. کمک به هضم: ترکیباتی که در ساختار زیره سبز وجود دارد باعث میشود تحریک غده های مسئول ترشح اسیدها، صفرا و آنزیم ها منجر به هضم بهتر غذا در معده و روده بهتر عمل کند.
محققین معتقدند زیره برای بدن بسیار خاصیت دارد و حتی میتواند باعث کاهش وزن شود. زیره این قابلیت را دارد که متابولیسم شما را افزایش دهد، سطح کلسترول خون را پایین بیاورد و به کاهش قندخون شما نیز کمک میکند. مطالعات تأیید میکنند كه مصرف زیره میتواند برای برخی از افراد كه سعی در كاهش وزن دارند مؤثر باشد. در حالی که هیچ تضمینی وجود ندارد که مصرف زیره، کاهش وزن شما را تضمین کند، اما خواص بینظیر آن و سایر مزایای سلامتی که دارد، باعث میشود برای اکثر افراد ارزش امتحان کردن را داشته باشد.
در حالی که زیره ممکن است به شما در کاهش وزن کمک کند، محدودیتهای واقع بینانهای در مورد وزن شما در استفاده از آن وجود دارد. زیره نمیتواند یک ناحیه از بدن مانند معده شما را هدف قرار دهد تا چربی را منفجر کند. اگرچه باعث بهبود یا کم شدن التهاب میشود که در نتیجه ناحیه میانی بدن شما را لاغرتر نشان میدهد و باید بدانید که زیره نمیتواند به طور مستقیم چربی را از بین ببرد و تنها متابولیسم شما را افزایش میدهد.